Ethylene Glycol là loại hóa chất gây nguy hiểm cho mèo. Theo thống kê, đây là loại hóa chất khiến mèo bị ngộ độc nhiều nhất và có thể ảnh hưởng đến tính mạng của chúng. Cùng tìm hiểu về ngộ độc ethylene glycol ở mèo, triệu chứng và cách điều trị nhé!

Ethylene glycol là gì?

Nhiễm độc ethylene glycol là một loại ngộ độc xảy ra sau khi tiêu hóa chất chống đông hoặc các chất lỏng khác có chứa thành phần ethylene glycol.

Bản thân hợp chất này không có độc tính, nhưng trong cơ thể động vật nó được chuyển hóa thành một số hóa chất cực kỳ độc hại có thể gây tử vong. 

Các nguồn chứa ethylene glycol trong môi trường bao gồm chất chống đông (nguồn chứa phổ biến nhất), chất làm mát điều hòa, dầu phanh, nhiệt được chuyển hóa từ năng lượng mặt trời và những chất lỏng được sử dụng trong xử lý phim màu.

Cận cảnh chất chống đông được sử dụng phổ biến, có thể gây ngộ độc cho chó mèo.

Ngộ độc ethylene glycol ảnh hưởng tới hệ thần kinh, làm suy thận nặng, gần như làm mèo vô niệu và có thể gây tử vong nếu không được điều trị ngay sau khi uống (trong vòng 4 đến 8 giờ).

Những con mèo đi lang thang bên ngoài không được trông coi có nhiều khả năng uống phải ethylene glycol trong chất chống đông đã được xử lý không đúng cách. Ethylene glycol có vị ngọt nên mèo sẽ dễ bị kích thích và ăn phải nó.

Thật không may, nhiều chủ nuôi không nhận ra mèo của họ đã nhiễm độc ethylene glycol cho đến khi chúng biểu hiện các triệu chứng suy thận như chán ăn, thờ ơ và bị nôn hai đến ba ngày sau đó. Sau khi thận bị suy nặng, điều trị tích cực tới đâu cũng vô ích.

Liếm phải ethylene glycol sẽ khiến cho mèo bị suy thận cấp tính.

Mèo dễ bị ngộ độc ethylene glycol hơn chó (uống phải một lượng nhỏ cũng bị nhiễm độc). Liều gây tử vong tối thiểu cho một con mèo là 1.5ml chất chống đông trên mỗi kilogram trọng lượng cơ thể. Vì thế, một thìa đầy có thể làm một con mèo hơn 3kg tử vong.

Nên thực hiện điều trị dứt điểm ngay sau khi uống phải ethylene glycol. Nếu được chữa trị ngay lập tức và đúng cách, mèo sẽ không còn nguy cơ suy thận và có nhiều cơ hội sống sót hơn.

Triệu chứng ngộ độc chất chống đông (ethylene glycol) ở mèo

• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Khát nước nhiều hơn
• Mệt mỏi
• Mất ý thức dẫn tới hôn mê
• Biểu hiện như bị trúng độc

Tùy vào lượng ethylene glycol đã tiêu hóa, những dấu hiệu này sẽ xuất hiện trong vòng 30 tới 12 tiếng.

Những triệu chứng đầu tiên của ngộ độc sẽ xuất hiện sau nửa ngày, từ lúc mèo liếm phải.

Cách chẩn đoán mèo bị ngộ độc chất chống đông

Các xét nghiệm chẩn đoán cần thiết để xác định nhiễm độc ethylene glycol ở mèo bao gồm:

• Bệnh sử hoàn chỉnh và khám sức khỏe kỹ lưỡng để xác định xem có tiếp xúc với ethylene glycol hoặc các chất độc khác hay không.
• Nhưng không may rằng, trong nhiều trường hợp chủ nuôi không để ý mèo đã ngộ độc cho tới khi chúng biểu hiện các dấu hiệu chung của suy thận cấp như mệt mỏi, giảm cảm giác thèm ăn, nôn mửa.
• Xét nghiệm hóa học để phát hiện ethylene glycol trong máu. Xét nghiệm chỉ chính xác nếu được thực hiện trong vòng 6 đến 12 giờ sau khi uống ethylene glycol.
• Phân tích nước tiểu để đánh giá nước tiểu, phôi và tinh thể canxi oxalat (xuất hiện trong nước tiểu trong vòng 3 đến 5 giờ sau khi uống ethylene glycol).
• Việc không xác định được các tinh thể canxi oxalat trong nước tiểu không loại trừ khả năng ngộ độc ethylene glycol vì sự hình thành tinh thể có thể kết thúc vài ngày sau khi bị ngộ độc.
• Phân tích khí máu tĩnh mạch để xác định nhiễm toan nặng (pH máu thấp) – đặc trưng khi mới ngộ độc ethylene glycol.

Phân tích máu sẽ giúp kiểm tra lượng chất chống đông đang có trong cơ thể của mèo.

• Xét nghiệm sinh hóa huyết thanh để đánh giá nồng độ canxi trong máu (hạ canxi trong máu có thể xảy ra ngay sau khi uống ethylene glycol).
• Các xét nghiệm chức năng thận để phát hiện sự bất thường như nitơ urê máu cao, creatinin huyết thanh và phốt pho huyết thanh sẽ được thực hiện nếu mèo bắt đầu bị suy thận cấp trong khoảng từ 12 đến 72 giờ sau khi uống ethylene glycol.
• Các xét nghiệm sinh hóa huyết thanh cũng giúp xác định rối loạn điện giải như nồng độ bất thường của natri, kali và clorua trong máu; chúng cũng giúp đánh giá các hệ cơ quan khác ví dụ như chức năng gan và tuyến tụy – giúp bác sĩ thú y loại bỏ các khả năng mắc các loại bệnh khác.
• Tính toán “khoảng trống osmol”. Khoảng trống osmol lớn thì lượng chuyển hóa ethylene glycol trong máu cũng lớn.
• Siêu âm và sinh thiết thận nếu nghi ngờ mèo bị suy thận. Trên màn hình siêu âm, những phần thận sáng lên là do nhiễm độc ethylene glycol. Nên lấy sinh thiết thận để xác nhận chẩn đoán suy thận cấp do ngộ độc ethylene glycol vì tiên lượng xấu có thể xảy ra và điều trị chuyên sâu là cần thiết.

Điều trị chuyên sâu cho mèo bị ngộ độc như thế nào?

Nếu mèo được bác sĩ thú y chữa trị trong vòng vài giờ đồng hồ sau khi uống ethylene glycol và trước khi bị tổn thương thận thì việc trị liệu sẽ đạt kết quả tốt; chúng sẽ không bị suy thận và được bệnh viện trả về sau vài ngày chữa trị và quan sát. 

Nếu mèo bị suy thận (dựa trên quan sát xét nghiệm chức năng thận và tình trạng vô niệu) thì tiên lượng cho sự phục hồi là rất kém. Chữa trị rất khó khăn và nhập viện sẽ kéo dài trong nhiều tuần. Hơn 80% thú cưng bị suy thận cấp vì nhiễm độc ethylene glycol đã tử vong mặc dù được chữa trị chuyên sâu.

Suy thận sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến quá trình sinh hoạt sau này của mèo.

Bác sĩ thú y có thể sẽ khuyến nghị bất kỳ phương pháp điều trị sau:

• Kích thích nôn nếu phát hiện mèo vừa tiêu hóa ethylene glycol được vài giờ. Nôn mửa sẽ loại bỏ chất độc, ngăn chúng không thẩm thấu vào dạ dày. Bác sỹ sẽ khuyến cáo bạn giúp mèo nôn ra bằng cách cho chúng uống hydrogen peroxide trước khi nhập viện.
• Rửa dạ dày (bơm dạ dày) cũng được chỉ định thực hiện.
• Than hoạt tính được đưa vào cơ thể động vật thông qua một ống dạ dày hoặc bằng ống tiêm để ngăn chặn sự hấp thụ thêm ethylene glycol từ đường tiêu hóa. Than hoạt tính liên kết với ethylene glycol trong dạ dày giúp loại bỏ hợp chất này qua phân. Một viên cathartic (thuốc xổ) có thể được sử dụng với than hoạt tính để tăng tốc độ di chuyển của ethylene glycol qua đường tiêu hóa.
• Đối với mèo, chỉ dùng percent ethanol 20% (rượu ethyl) để ngăn chặn sự phân hủy ethylene glycol thành các sản phẩm cuối độc hại. 20% ethanol được dùng cho cả chó và mèo, nó tác dụng tới hệ thần kinh và làm thú cưng có những biểu hiện giống như “say rượu”. 4-methylpyrazole (4-MP hoặc Antizol®) không làm động vật “say”, nhưng nó không được khuyến cáo sử dụng cho mèo. Ethanol phải được sử dụng trong vòng 6 đến 8 giờ sau khi uống ethylene glycol. Điều trị cần 2 đến 3 ngày.
• Mèo có thể phải điều trị bằng natri bicarbonate nếu bị nhiễm axit nặng (pH máu thấp).

Cận cảnh bột Natri Bicarbonate

• Dịch truyền được tiêm vào tĩnh mạch để điều chỉnh mất nước do nôn mửa và giúp ngăn ngừa tổn thương thận. Tiếp tục truyền dịch tĩnh mạch sau 24 đến 48 giờ sau khi điều trị bằng 20% ethanol.
• Thiamine (vitamin B1) có thể được dùng để hỗ trợ chuyển đổi các sản phẩm phụ độc hại thành các chất chuyển hóa không độc hại. Nhưng phương pháp điều trị này chỉ là bổ trợ và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
• Furosemide (một loại thuốc lợi tiểu) và dopamine (một loại thuốc làm giãn mạch máu) được sử dụng để chẩn đoán và thúc đẩy cơ thể sản xuất thêm nước tiểu khi mèo bị suy thận. Thông thường, dù được điều trị tích cực nhưng thú cưng vẫn trong tình trạng vô niệu.
• Có thể lọc màng bụng và chạy thận nhân tạo cho động vật bị suy thận nặng và không thể sản xuất nước tiểu mặc dù đã được truyền dịch, tiêm furosemid và dopamine. Phương pháp điều trị này rất tốn kém và chỉ thực hiện tại các bệnh viện chuyên khoa. Một số động vật bị suy thận nặng do ngộ độc ethylene glycol vẫn tử vong mặc dù được hỗ trợ lọc máu.

• Metoclopramide và các thuốc chống dị ứng cimetidine, ranitidine và famotidine là những ví dụ về những loại thuốc có thể được sử dụng để điều trị các biến chứng đường tiêu hóa của suy thận nặng ví dụ như nôn mửa và tăng tiết dịch dạ dày.
• Các thuốc liên kết phốt pho như nhôm hydroxit có thể được dùng để liên kết phốt pho trong đường tiêu hóa.
• Có thể truyền máu và hỗ trợ dinh dưỡng qua đường tĩnh mạch (gọi là “dinh dưỡng toàn phần”) cho động vật sống sót sau thời gian nhập viện kéo dài. Thú cưng có thể cần phải điều trị bằng natri bicarbonate nếu bị nhiễm axit nặng (pH máu thấp).

Cách chăm sóc và phòng tránh mèo bị ngộ độc chất chống đông

Không cho mèo tiếp cận với các nguồn chứa ethylene glycol. Gọi bác sỹ thú y nếu bạn nghi ngờ mèo uống phải loại độc tố này. Bác sĩ sẽ khuyến cáo bạn cho mèo nôn ra bằng cách cho chúng uống hydrogen peroxide. Sau đó đưa mèo tới gặp bác sĩ ngay lập tức.

Vặn chặt các bình chứa chất chống đông, chất làm mát điều hòa và giữ chúng khỏi tầm với của mèo. Nếu những chất lỏng này chẳng may rơi vãi ra ngoài, hãy lau dọn sạch sẽ ngay lập tức. Để chúng ngoài tầm với của thú cưng vì bình chứa chất chống đông, dầu phanh có thể được bảo quản hoặc vô tình rơi vãi  ở những khu vực như gara hoặc trên đường lái xe.

Dùng chất chống đông không chứa ethylene glycol như Prestone LowTox® hoặc Sierra®. Chất chống đông chứa propylene glycol gây độc nhưng không đe dọa tới tính mạng trừ khi mèo tiêu hóa một lượng quá lớn, nhưng trường hợp này gọi là ngộ độc cồn.

Để an toàn, bạn có thể chọn mua những loại chất chống đông không gây hại cho thú cưng.

Điều quan trọng nhất: Đừng để thú cưng của bạn lang thang ngoài tầm kiểm soát, bởi vì chúng có thể tiếp cận và uống phải những nguồn chứa ethylene glycol. Trong nhiều trường hợp, chủ nuôi không nhận ra thú cưng của họ bị ngộ độc tới khi đã quá muộn.

Nhiễm độc ethylene glycol đe dọa tới tính mạng nhưng triệu chứng nhiễm độc lại không rõ ràng. Những loại bệnh khác cũng có triệu chứng tương tự khi mèo bị nhiễm độc ethylene glycol bao gồm:

• Tiêu hóa rác thải: Động vật ăn rác, đặc biệt là đồ ăn mốc, có thể bị động kinh hoặc co giật. Đây là dấu hiệu giúp phân biệt với những động vật ngộ độc ethylene glycol.
• Viêm tụy cấp: Viêm tuyến tụy cũng gây ra nôn mửa, mệt mỏi nghiêm trọng và hiếm khi là các triệu chứng về hệ thống thần kinh.
• Viêm dạ dày ruột nặng hoặc tắc nghẽn đường ruột: Những loại bệnh này có thể gây nôn mửa, mệt mỏi và làm thú cưng yếu dần.
• Suy thận cấp: Đây có thể là hậu quả từ loại ngộ độc khác, chấn thương hoặc nhiễm trùng. Nguyên nhân suy thận được phân biệt với ngộ độc ethylene glycol bằng các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm, siêu âm bụng và sinh thiết thận. Điều trị suy thận cấp phụ thuộc vào những nguyên nhân nền.

Nhiễm độc chất chống đông ở mèo là trường hợp xảy ra khá thường xuyên vì ethylene glycol ngọt và kích thích vị giác ở mèo. Do đó, bạn nên để các loại hóa chất này xa khỏi tầm mắt của mèo. Trong trường hợp bé gặp các triệu chứng đã nêu trong bài, hãy nhanh chóng đưa bé đến các trung tâm thú y gần nhất bạn nhé.

XEM THÊM BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ:

• Top đồ ăn của con người khiến mèo bị ngộ độc

? Gọi 0707.76.07.96 Để Mua Đồ Ăn – Phụ Kiện Thú Cưng Giá Rẻ

? Tư vấn trực tuyến tại: m.me/PetShopSaigon.vn

Pet Shop Sài Gòn là cửa hàng cung cấp thức ăn cho chó, thức ăn cho mèo, cát vệ sinh, sữa tắm cho chó, sữa tắm cho mèo, phụ kiện sỉ lẻ hàng đầu tại TP.HCM.

✅ Shop cho chó: https://petshopsaigon.vn/shop-cho-cho

✅ Shop cho mèo: https://petshopsaigon.vn/shop-cho-meo

✅ Shop thú y: https://petshopsaigon.vn/danh-muc/shop-thu-y

MUA NGAY nhận ? FREE Ship ? Giảm giá SHOCK ? Quà tặng HẤP DẪN