Những bệnh về đường tiết niệu phổ biến ở mèo

6301 lượt xem

Dưới đây PetshopSaigon.vn sẽ cung cấp cho bạn thông tin về cấu trúc, chức năng và những loại bệnh về đường tiết niệu của loài mèo.

Bài viết bao gồm các phần: cấu trúc chung của đường tiết niệu, đường tiết niệu hoạt động như thế nào, những bệnh thường gặp liên quan đến sức khoẻ mèo mà ảnh hưởng tới đường tiết niệu và những xét nghiệm chẩn đoán phổ biến được thực hiện để chẩn đoán bệnh về đường tiết niệu.

Mục lục Ẩn

1. Đường tiết niệu là gì?

2. Đường tiết niệu của mèo nằm ở đâu?

3. Cấu trúc và chức năng chung của đường tiết niệu

4. Chức năng của thận là gì?

5. Những bệnh về đường tiết niệu phổ biến ở mèo

6. Cách chẩn đoán các bệnh về đường tiết niệu của mèo

Đường tiết niệu là gì?

Đường tiết niệu của mèo là một hệ thống bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Những cơ quan này làm việc cùng nhau để sản xuất, vận chuyển, lưu trữ và bài tiết nước tiểu.

Đường tiết niệu cũng đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ chất thải, kiểm soát khối lượng và thành phần của các chất lỏng trong cơ thể.

Đường tiết niệu của mèo nằm ở đâu?

Mèo có hai quả thận nằm ở khoang bụng dưới xương sống, gần chỗ giao của cột sống và chiếc xương sườn cuối cùng. Niệu quản (của mỗi quả thận) kéo dài từ thận tới bàng quang.

Bàng quang nằm ở dưới phúc mạc, ngay sau khớp mu. Niệu đạo chạy dọc thận dẫn nước tiểu từ bàng quang ra bên ngoài. Xem thêm: Bệnh thận ở mèo có triệu chứng ra sao?

Những bệnh về đường tiết niệu phổ biến ở mèo

Cận cảnh bộ phận thận của mèo.

Cấu trúc và chức năng chung của đường tiết niệu

Thận của mèo có hình dáng hạt đậu. Vết lõm của hai “hạt đậu” gọi là cuống thận, đó là khu vực đi lại của các mạch máu, dây thần kinh và niệu quản.

Đơn vị thận hay nephron là đơn vị cấu tạo và chức năng cơ bản của thận. Có hàng trăm đơn vị nephron và mỗi đơn vị lọc này đều có khả năng tự hình thành nước tiểu.

Mỗi nephron bao gồm một cụm các mạch máu nhỏ gọi là cầu thận và một ống nhỏ gọi là ống thận. Nephron có nhiệm vụ loại bỏ urê, kết hợp với nước và những sản phẩm chất thải khác tạo thành nước tiểu.

Nước tiểu được đổ đầy vào bể thận (vùng chứa nước tiểu nằm ở rốn thận) và từ thận đi vào niệu quản (những ống rất mỏng kéo dài từ thận đến bàng quang) rồi xuống dự trữ tại bàng quang.

Các bệnh liên quan đến thận là các bệnh phổ biến nhất ở mèo.

Bàng quang có hình dạng một quả bóng, là nơi lưu trữ nước tiểu tạm thời. Bàng quang được cố định bởi xương chậu và các dây chằng của các cơ quan khác.

Cơ vòng của bàng quang có nhiệm vụ giữ cho nước tiểu không bị rò rỉ ra bên ngoài. Nhưng khi nước tiểu được lưu trữ và đạt tới một lượng nhất định, các dây thần kinh trong thành bàng quang sẽ thông báo cho não của mèo là đã đến lúc phải đi tiểu.

Khi đi tiểu, cơ vòng tự động giãn ra và các cơ tròn sẽ giải phóng nước tiểu ra môi trường bên ngoài qua niệu đạo.

? Sỏi thận ở mèo: Nguyên nhân và cách điều trị

Chức năng của thận là gì?

Thận và đường tiết niệu đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng của cơ thể. Mặc dù hai quả thận phải làm việc song song để thực hiện những chức năng phức tạp, mèo vẫn có thể sống khỏe mạnh với một quả thận.

Chức năng quan trọng nhất của thận là lọc và loại bỏ các chất thải của quá trình trao đổi chất. Thận bài tiết các chất thải vào nước tiểu và đưa nước hoặc muối trở lại máu.
Thận theo dõi và duy trì sự cân bằng của nước trong cơ thể, đảm bảo rằng các mô cơ thể nhận đủ nước để giữ nước, hoạt động tốt để duy trì sức khỏe.
Thận giúp điều chỉnh cân bằng axit-bazơ (pH) trong máu và chất dịch cơ thể. Một số ion, chẳng hạn như hydro được giữ lại hoặc đào thải khỏi cơ thể để giúp duy trì sự cân bằng này.
Bằng cách điều chỉnh nồng độ muối thông qua việc sản xuất một loại enzyme gọi là renin, thận đảm bảo rằng huyết áp được điều hòa. Lượng muối natri được giữ lại trong cơ thể ảnh hưởng rất lớn đến huyết áp.
Thận ảnh hưởng đến một số chức năng nội tiết tố trong cơ thể. Thận tiết ra một loại hormone gọi là erythropoietin – chất kích thích tủy xương tạo ra các tế bào hồng cầu. Thận cũng tạo ra chất chuyển đổi vitamin D thành dạng hoạt động mạnh nhất của nó là calcitriol.

THỨC ĂN GÌ TỐT CHO THẬN CỦA MÈO?

Theo nghiên cứu của Hoa Kỳ, cứ 3 chú mèo thì có 2 chú mèo bị các bệnh liên quan đến thận. Nguyên nhân chính là vì thận của mèo chịu áp lực rất lớn khi mèo ăn nhiều loại thức ăn khô và uống rất ít nước. Về lâu dài, có 2 căn bệnh mèo rất dễ bị khi về già; bao gồm suy thận và sỏi thận. Vậy, là một người nuôi và yêu mèo, chúng ta cần phải làm gì?

Cách tốt nhất là bạn nên điều chỉnh chế độ dinh dưỡng cho mèo ngay từ đầu. Ngoài cách cho mèo ăn các loại thức ăn ướt và uống nhiều nước, bạn cũng có thể cho bé ăn các loại thức ăn cho mèo chuyên về hỗ trợ thận. Điều này sẽ giúp cho thận của mèo luôn trong tình trạng khỏe mạnh và hạn chế nguy cơ mèo bị các bệnh về thận khi về già.

Những bệnh về đường tiết niệu phổ biến ở mèo

Cũng như các hệ thống khác trong cơ thể, đường tiết niệu có nguy cơ bị rối loạn, tổn thương bởi các loại bệnh lý. Những bệnh phổ biến nhất ở đường tiết niệu của mèo bao gồm:

Bệnh đường tiết niệu dưới ở mèo (FLUTD) là một rối loạn thường gặp ở cả mèo đực và mèo cái. Nó còn được gọi là viêm bàng quang vô căn ở mèo (FIC) và hội chứng tiết niệu ở mèo (FUS).
Hiện nay, vẫn chưa có nguyên nhân chính xác gây ra loại rối loạn này, nhưng những yếu tố làm đường tiết niệu nhiễm trùng có thể là vi khuẩn, virus hoặc những yếu tố về chế độ ăn uống.
Biểu hiện của FLUTD ở mèo là đau khi đi tiểu và có thể có máu trong nước tiểu, đặc biệt mèo đực còn có thể bị tắc nghẽn một phần hoặc hoàn toàn niệu đạo.
FLUTD làm mèo vô cùng khó chịu và có thể đe dọa tới tính mạng nếu mắc phải những loại tắc nghẽn có liên quan khác. Mèo bị tắc nghẽn đường tiết niệu phải được chăm sóc kỹ lưỡng và kịp thời ở trung tâm thú y.
Viêm bể thận do vi khuẩn gây ra và có liên quan tới nhiễm trùng thận. Nhiễm trùng thận cũng có thể xảy ra sau khi mèo bị nhiễm trùng bàng quang nặng, nhiễm trùng bàng quang mãn tính hoặc nhiễm trùng bàng quang tái phát.
Theo thời gian, vi khuẩn gây ra nhiễm trùng bàng quang có thể đi lên niệu quản để làm nhiễm trùng thận. Mèo bị viêm bể thận phải nhập viện để điều trị chuyên sâu.

Viêm bàng quang sẽ khiến cho mèo bị đau và bỏ ăn trong thời gian dài.

Sỏi đường tiết niệu. Sỏi có thể nằm bất kỳ đâu trong đường tiết niệu, nhiều nhất là ở bàng quang. Mèo bị sỏi bàng quang có thể có những triệu chứng giống với FLUTD.
Sỏi thận và niệu quản có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho các cơ quan này ví dụ như vỡ niệu quản và đôi khi là suy thận.
Sỏi có thể là hệ quả thứ phát của nhiễm trùng mãn tính hoặc trong vài trường hợp là do có vấn đề trong quá trình trao đổi chất và bài tiết một số muối hoặc các yếu tố về chế độ ăn uống.
Suy thận là tình trạng thận không thể loại bỏ độc tố khỏi cơ thể hoặc không thể điều chỉnh cân bằng nước và điện giải. Thận của mèo có thể mất tới 2/3 chức năng.
Còn nếu thận không thể bài tiết chất độc và xuất hiện nồng độ bất thường của khoáng chất, điện giải trong máu thì thận đã mất tới 3/4 chức năng.
Mèo ở mọi giống loài và độ tuổi đều có nguy cơ suy thận. Suy thận được phân loại thành cấp tính (khởi phát đột ngột) và mãn tính (diễn tiến chậm).
Suy thận cấp có thể là hậu quả của việc tắc nghẽn đường tiết niệu dưới hoặc phơi nhiễm với chất độc như chất chống đông (ethylene glycol) hoặc chấn thương khác. Còn suy thận mãn tính thứ phát là loại bệnh mèo già hay gặp phải.
Khối u có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trong đường tiết niệu, nhưng mèo hiếm khi mắc phải tình trạng này. Khối u tiết niệu phổ biến nhất ở mèo là u lympho thận. Nó thường ảnh hưởng đến cả hai thận cùng một lúc và có thể lan ra toàn thân.
Đường tiết niệu có thể bị chấn thương khi mèo bị xe đâm, rơi từ trên cao hoặc bị động vật khác tấn công. Gãy xương chậu có thể làm gián đoạn hoạt động của cả niệu đạo và bàng quang.
Gãy xương cột sống và đuôi có thể dẫn đến tê liệt bàng quang. Chấn thương ở bụng có thể gây ra xuất huyết, vỡ thận, vỡ niệu quản hoặc bàng quang.

Tất cả các bệnh liên quan đến đường tiết niệu đều cần phải đưa mèo đi khám ngay lập tức.

Cách chẩn đoán các bệnh về đường tiết niệu của mèo

Các chẩn đoán hữu ích trong việc xác định những vấn đề liên quan tới đường tiết niệu của mèo bao gồm:

Phân tích nước tiểu để kiểm tra xem có những chất bất thường trong nước tiểu như máu, protein, đường và bạch cầu hay không. Xét nghiệm này cũng dùng để đánh giá nồng độ nước tiểu và đo lường khả năng hoạt động và giữ nước của thận.
Mẫu nước tiểu có thể được lấy bằng cách cho mèo tiểu vào ống đựng nước tiểu hoặc lấy nước tiểu trực tiếp từ bàng quang. Lấy nước tiểu từ bàng quang bằng cách đặt ống thông hoặc dùng phương pháp cystocentesis (chèn kim vào bàng quang thông qua thành bụng). Thực hiện cystocentesis không cần dùng thuốc an thần và vô trùng hơn so với việc đặt ống thông.
Nuôi cấy vi khuẩn nước tiểu được thực hiện để xem có vi khuẩn trong nước tiểu và nhiễm trùng đường tiết niệu hay không, thêm vào đó là gợi ý những liệu pháp điều trị thích hợp.
Hồ sơ sinh hóa có thể phát hiện sự gia tăng của các enzyme thận, sự bất thường của các chất điện giải và các rối loạn chuyển hóa hoặc nội tiết khác có thể khiến mèo bị suy thận.
Chụp X-quang bụng có thể phát hiện sỏi thận, cho thấy những thay đổi về kích thước, hình dạng thận và bàng quang hoặc bất thường trong các cấu trúc xung quanh các cơ quan của đường tiết niệu.

Việc chụp X-quang sẽ giúp kiểm tra các dị vật có ở trong đường tiết niệu của mèo.

Siêu âm ổ bụng rất hữu ích trong việc đánh giá các cấu trúc bên trong của thận và bàng quang. Siêu âm bụng có thể giúp phân biệt nhiễm trùng đường tiết niệu trên và nhiễm trùng đường tiết niệu dưới, phát hiện sỏi thận, khối u, xuất huyết và cục máu đông trong đường tiết niệu.
Siêu âm là một thủ tục không xâm lấn thường được thực hiện bởi các chuyên gia thú y tại những bệnh viện chuyên khoa.
Cystourethrogram tương phản là chụp X-quang bằng thuốc cản quang để đánh giá bàng quang và niệu đạo (thuốc cản quang là những chất được sử dụng để tăng cường mức độ tương phản của cấu trúc hoặc dịch cơ thể khi chụp hình trong chẩn đoán X quang).
Nó có thể phát hiện khối u, sỏi hoặc bất thường trong các cấu trúc tiết niệu, nhưng được sử dụng chủ yếu để đánh giá đường tiết niệu dưới.
Chụp niệu quản tĩnh mạch hay còn gọi là IVP là kỹ thuật sử dụng tia X và thuốc cản quang tiêm qua đường tĩnh mạch để giúp khảo sát thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo.
Thuốc cản quang được tiêm vào tĩnh mạch, đi đến thận và được bài tiết dọc theo tuyến đường mà nước tiểu được sản xuất. IVP rất hữu ích trong việc chẩn đoán viêm bể thận và có thể giúp phát hiện sỏi, dị tật bẩm sinh và các bất thường khác.
Trong một số trường hợp có thể phẫu thuật thăm dò bụng để lấy sinh thiết các cấu trúc tiết niệu, đưa ra liệu pháp điều trị và xác nhận xem mèo có bị rối loạn đường tiết niệu hay không.
Nếu mèo được phẫu thuật để loại bỏ sỏi thận, những viên sỏi đó cần phải được đưa lên phân tích về hàm lượng khoáng chất của chúng.

Bệnh đường tiết niệu là một loại bệnh phổ biến nhất ở mèo. Để hạn chế những căn bệnh này, bạn cần cho mèo ăn những loại thực phẩm an toàn, cân bằng lượng nước cho mèo trong mỗi bữa ăn hằng ngày và thường xuyên dẫn mèo đi khám bệnh để kiểm tra sức khỏe nhằm phát hiện bệnh và chữa trị sớm.

Bài viết này không thể thay thế được với việc chăm sóc thú y chuyên nghiệp. Khi thú cưng của bạn có các triệu chứng bệnh, cách tốt nhất là liên lạc trực tiếp với trạm thú y gần nhất.

Tuy nhiên, trong vài trường hợp bất khả kháng, bạn không thể đưa bé đến bác sĩ thú y. Xin hãy đọc kỹ bài viết để có được những thông tin hữu ích, nhằm giúp bạn có được sự chuẩn bị tốt nhất cho thú cưng.

XEM THÊM BÀI VIẾT CÙNG CHỦ ĐỀ: